Zamane normlarının değişimi moda end&uuml;strisinde bir kapsayıcılık &ccedil;ağrısı ile sonu&ccedil;lanıyor.

Yirmi birinci y&uuml;zyılla beraber hayatlarımıza dahil olan, &ccedil;oğu post-materyal &ccedil;eşitli normların k&uuml;lt&uuml;rel bir devrime imza attığı su g&ouml;t&uuml;rmez bir ger&ccedil;ek: Gen Z&rsquo;nin baş tacı olan ırklar arası adalet, cinsiyet eşitliği ve s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilirlik gibi konseptler g&uuml;n ge&ccedil;tik&ccedil;e g&uuml;&ccedil; kazanıyor, tıpkı Netflix&rsquo;in medyada yarattığı &ouml;rnek gibi &ldquo;yeni nesil&rdquo; olan her şey bu devrime ayak uyduruyor. Elbette bu k&uuml;lt&uuml;rel devrimden nasibini alan sekt&ouml;rler arasında moda end&uuml;strisi de mevcut. Bir nevi yeniden programlanmanın başladığı end&uuml;stride etik &uuml;retim, v&uuml;cut olumlama ve cinsiyetsiz moda gibi uygulamalarsa &ccedil;ağın nabzını tutan &ouml;nemli &ouml;rneklerden sadece birka&ccedil;ı. Mevzubahis bu d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m&uuml;n hedefi, salt konsept bazlı yaklaşımlarda başarılı olmaktan ziyade nicel tabloda da bir sosyal adalet d&uuml;zenini sağlamak ki bu, sıklıkla istihdamda eşitlik aracılığı ile g&ouml;zlemleniyor. Moda sekt&ouml;r&uuml;nde bir s&uuml;redir yaprak d&ouml;k&uuml;m&uuml; olarak nitelendirilebilecek tasarımcı ve marka ayrılıklarının ardından gelen yeni kreatif direkt&ouml;rlerinin &ldquo;beyaz erkekler&rdquo; olmasıysa bu aralar tepkilerin odağında. Arg&uuml;manlar, end&uuml;strinin eşitlik, kapsayıcılık ve &ccedil;eşitlilikten uzak bir tablo yarattığını iddia ediyor.

Olayların miladı i&ccedil;in Sarah Burton&rsquo;ın Alexander McQueen&rsquo;den ayrılığı &ouml;nemli bir &ouml;rnek oluşturuyor. Burton&rsquo;ın ardından moda evi i&ccedil;in yeni kreatif direkt&ouml;r&uuml;n kim olacağına y&ouml;nelik tartışmalarda medyada sık sık adı ge&ccedil;en Dilara Fındıkoğlu, &ccedil;eşitlilik arayışındaki kitle i&ccedil;in &ldquo;Avrupalı olmadığı&rdquo; ve kadın olduğu i&ccedil;in cazip bir se&ccedil;enek oluştururken Ekim ayının başında bu pozisyona geldiği a&ccedil;ıklanan Sean McGirr, farklı eleştirilerin hedefi olmuştu. McGirr&rsquo;in yaratıcı yeteneklerinden bağımsız olarak tasarımcının bu pozisyona gelişi ile Kering Group&rsquo;un t&uuml;m kreatif direkt&ouml;rlerinin beyaz erkeklerden oluştuğunu iddia eden modaseverler, sekt&ouml;rde kadınlar ve beyaz olmayan insanlara yer olmadığından yakınmışlardı. Bu fenomense aslında Kering&rsquo;e &ouml;zel değil ve bir end&uuml;stri normu, zira uluslararası basında yapılan bir araştırmaya g&ouml;re 30 l&uuml;ks modaevindeki 33 l&uuml;ks kreatif direkt&ouml;r pozisyonundan sadece sekizi kadınlar tarafından &uuml;stlenilmekte. Bu sekiz kadın arasında yer alan Stella McCartney ve Donatella Versace gibi isimler de g&ouml;steriyor ki, pozisyona gelmelerinde modaevinin kurucusu veya varisi olmalarının reddedilemez bir etkisi var. Yani kadınların kreatif direkt&ouml;r pozisyonlarında varlıkları &ccedil;ok daha d&uuml;ş&uuml;k bir oranda. Eleştirenler tarafından kadın giyimini tasarlayan erkeklere y&ouml;nelik sıkı bir iddiaysa male gaze kavramından doğuyor: Feminist moda savaş&ccedil;ıları, erkekler tarafından tasarlanmış kadın koleksiyonlarının daima kadın v&uuml;cudunu nesneleştirmeye daha m&uuml;sait olduğunu &ouml;ne s&uuml;rerek son zamanların mini etek, y&uuml;ksek topuk ve derin dekolte trendlerini done olarak sunuyorlar.

Kuramsal &ccedil;elişki 
Buna karşıt arg&uuml;manlarsa fazlasıyla kuvvetli. Gucci&rsquo;de kreatif direkt&ouml;rl&uuml;ğ&uuml; hen&uuml;z &uuml;stlenen Sabato de Sarno&rsquo;nun modaevindeki ilk koleksiyonu Ancora, sessiz l&uuml;kse referanslarıyla tam notu alırken ortada şu denklem g&ouml;r&uuml;lebiliyor: Moda, bir sanatsal &uuml;retim dalı olduğu i&ccedil;in siyasi bir meclisteki gibi &ldquo;kota&rdquo; uygulamalarını tasarım pozisyonlarına yansıtmak kavramın ruhuna b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle ters d&uuml;şebilir. Buna ek olarak &ccedil;eşitli eksperler, l&uuml;ks moda evlerinin sosyal adaleti bu y&ouml;nde benimsemesinin imkansız olacağını da &ouml;ne s&uuml;r&uuml;yorlar. Zira l&uuml;ks d&uuml;nyası, ayrıcalıklı olma konsepti ile el ele şekillenmiş bir yapılanma olduğu i&ccedil;in ayrıcalıktan yoksun bireylere ağırlık veren bir bakış a&ccedil;ısı, l&uuml;ks&uuml;n yapıtaşlarına aykırı olarak kuramlaştırılıyor. Bizzat tasarımcıların &ccedil;eşitliliğe ve kapsayıcılığa uygun belirlenmesindense sekt&ouml;r&uuml;n kreatif branşlar dışındaki noktalarında &ccedil;eşitli projeler uygulandığı da g&ouml;r&uuml;lmekte. &Ouml;rneğin Kering ve LVMH Grupları, d&uuml;nyanın farklı yerlerinde fırsat eşitsizliğiyle savaşan &ccedil;ocuklar i&ccedil;in burs programları d&uuml;zenlerken &ouml;zellikle Kering&rsquo;de cinsiyet eşitliğine ciddi bir odak geliştirildiği de g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor: Birleşmiş Milletler&rsquo;in Kadını G&uuml;&ccedil;lendirme Prensipleri &Ccedil;arteri&rsquo;nin ilk imzacılarından biri olan Kering&rsquo;in b&uuml;nyesinde bulunan Gucci bu yılın başlarında kadın-erkek istihdamında eşit maaş sunan ilk modaevi olarak tarihe ge&ccedil;ti. &Ouml;zetle moda sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n zamane normları ile doğru hassasiyetleri geliştirmeye eğilimli olduğu bir ger&ccedil;ek fakat yaratıcılık merkezli konumlarda nicel taleplerin karşılanamaması da b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle doğal bir işleyişin sonucu olarak beliriyor. G&uuml;n&uuml;m&uuml;z kavramsal &ccedil;atışmalarında d&ouml;n&uuml;ş&uuml;me taraf olmaya s&ouml;z vermiş moda evlerinde ise &ldquo;imkansız&rdquo; diye bir durum yok, yani gelecekte daha b&uuml;y&uuml;k oranda kadınları ve beyaz olmayan insanları elbette g&ouml;rebiliriz. Nihayetinde moda, daima değişimden ibarettir!

Moda endüstrisinde kapsayıcı adımlar

Tags

Tavsiye edilen içerikler

HABERLER

Daha önce hiç olmadığı kadar farklı, cesur ve kadınsı

ALIŞVERİŞ

Zamansız stilin sembolü

ALIŞVERİŞ

Zamansız bir yol arkadaşı

HABERLER

Temel geometrinin kodlarına işlenen görünüm

ALIŞVERİŞ

Şehirle bütünleşen klasik ve modern stiller

POPÜLER KÜLTÜR

Özel Röportaj: Ashley Park, Bruno Gouery ve Samuel Arnold ile Kamera Arkası

GÜZELLİK

İnovasyon ve tasarımın kusursuz uyumu

MODA

LEE'den 4 Ekim Hayvanlar Günü'ne özel proje